Ô nhiễm môi trường đất: thực trạng, hậu quả và giải pháp

Ô nhiễm môi trường đất đang là một trong những mối nguy lớn, âm thầm ảnh hưởng đến sức khỏe con người, chất lượng nông nghiệp và hệ sinh thái tự nhiên. Tình trạng này tại Việt Nam ngày càng nghiêm trọng, với hàng nghìn điểm ô nhiễm tồn lưu và diện tích đất canh tác bị suy thoái.

Ô nhiễm môi trường đất ảnh hưởng trực tiếp nguồn nước ngấm và hệ sinh thái trong đất

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm ô nhiễm môi trường đất là gì, thực trạng tại Việt Nam, nguyên nhân phổ biến, hậu quả nghiêm trọng, và các giải pháp cụ thể để khắc phục. Đồng thời, chúng tôi cũng giới thiệu vai trò của thu mua Phế Liệu Phát Lộc doanh nghiệp thu mua, tái chế phế liệu trong việc góp phần xử lý chất thải đúng cách, từ đó giúp giảm thiểu ô nhiễm đất một cách thiết thực và hiệu quả.

Ô nhiễm môi trường đất là gì?

Ô nhiễm môi trường đất là tình trạng đất bị suy thoái do tích tụ các chất độc hại như rác thải công nghiệp, nông nghiệp, sinh hoạt và kim loại nặng. Những chất này làm mất đi độ màu mỡ, phá vỡ cấu trúc đất và gây hại cho con người, cây trồng và động vật sống trong khu vực đó.

Ô nhiễm môi trường đất tạo ra những chất độc hại khiến đất mất đi độ màu mỡ

Ô nhiễm đất do nhiều nguyên nhân như rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp, hoạt động khoáng sản, nước thải... và những loại rác thải do sự tích tụ lâu ngày ảnh hưởng trực tiếp tới môi trường. 

Thực trạng đáng báo động về ô nhiễm đất tại Việt Nam

Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, hiện có hơn 7.000 điểm ô nhiễm tồn lưu chất độc hại trên cả nước, trong đó có gần 1.000 điểm ô nhiễm nghiêm trọng cần xử lý ngay. Nhiều khu vực tại Hà Nội, TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương,… bị ô nhiễm đất do rò rỉ hóa chất, rác thải sinh hoạt và công nghiệp không được xử lý đúng cách.

Riêng trong ngành nông nghiệp, theo Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, đến năm 2024 có khoảng 30% diện tích đất nông nghiệp Việt Nam bị thoái hoá, chủ yếu do dư thừa phân bón hóa học và chất thải nông nghiệp.

Việt Nam đang đứng trước những nguy cơ ô nhiễm môi trường trầm trọng

Về rác thải sinh hoạt, theo Cục Kiểm soát Ô nhiễm Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), từ đầu năm 2024 đến giữa năm 2025, mỗi ngày có hơn 67.877 tấn rác thải rắn sinh hoạt phát sinh, phần lớn trong số này bị phân loại và xử lý không đúng quy chuẩn, dẫn đến tình trạng rác tồn đọng, chôn lấp không đạt vệ sinh, ảnh hưởng trực tiếp đến đất xung quanh bãi chôn lấp

Nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường đất

Ô nhiễm môi trường đất bắt nguồn từ nhiều hoạt động thực tế trong đời sống và sản xuất. Nếu không được kiểm soát, những nguồn phát thải này sẽ âm thầm tích tụ, gây suy thoái đất trên diện rộng và khó khắc phục trong thời gian ngắn.

Từ hoạt động công nghiệp và xây dựng

Tại nhiều khu công nghiệp và công trình xây dựng, chất thải như dầu nhớt, hóa chất, kim loại nặng hoặc xỉ thải thường bị xả trực tiếp xuống đất hoặc chôn lấp tạm bợ. Phế liệu xây dựng như bê tông, xi măng thừa cũng bị đổ bỏ bừa bãi, làm biến đổi cấu trúc đất, giảm khả năng thoát nước và gây ô nhiễm lâu dài.

Rác thải từ hoạt động công nghiệp thải ra mỗi ngày

Từ nông nghiệp

Việc sử dụng thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, chất kích thích tăng trưởng cây trồng… khiến đất bị axit hóa, nhiễm độc lâu dài. Các chất này tồn tại trong đất hàng chục năm, không bị phân hủy tự nhiên và thẩm thấu xuống tầng nước ngầm. Ngoài ra, rác thải nông nghiệp như túi nilon, chai thuốc BVTV bị vứt bỏ trực tiếp ra ruộng cũng là nguồn ô nhiễm nghiêm trọng.

Hoạt động nông nghiệp khai thác, bón phân, đạm khiến đất bị ô nhiễm

Từ rác thải sinh hoạt

Rác thải sinh hoạt như túi nhựa, pin, thiết bị điện tử hỏng, thức ăn thừa nếu bị chôn lấp tùy tiện hoặc đốt ngoài trời sẽ để lại tàn dư độc hại trong đất.

Ngoài ra, việc đổ nước thải sinh hoạt xuống cống hở hoặc mương đất làm lan truyền vi khuẩn, mầm bệnh, gây mất vệ sinh môi trường đất và không khí xung quanh.

Rác thải sinh hoạt là loại rác thải xả ra nhiều nhất mỗi ngày

Các nguyên nhân khác

Ngoài các nguồn chính, còn có những nguyên nhân ít được chú ý như tràn hóa chất do tai nạn, rò rỉ từ bãi rác, khai thác khoáng sản không kiểm soát, hoặc xả thải lén lút tại vùng giáp ranh đô thị. Những yếu tố này khiến đất bị ô nhiễm âm thầm nhưng nguy hiểm và khó xử lý triệt để.

Ngoài ra còn có nhiều nguyên nhân khác khiến rác khác phát sinh do dầu, xăng xe, tai nạn...

Hậu quả của ô nhiễm môi trường đất

Hậu quả của ô nhiễm nguồn nước chính chúng ta đã thấy và được cảm nhận. Nhưng đây chỉ là một phần nhỏ ở ngoài xã hội, dưới đây là những thực tế về hậu quả của ô nhiễm môi trường đất gây ra:

Mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người

Khi môi trường đất bị ô nhiễm, con người có thể bị nhiễm độc qua thực phẩm trồng trên đất bẩn, nước ngầm bị ảnh hưởng và không khí có bụi, khí độc phát sinh từ đất.

Hậu quả gồm: ngộ độc cấp tính, bệnh về gan, thận, hệ thần kinh, rối loạn nội tiết, bệnh ngoài da và tăng nguy cơ ung thư.

Rác thải sinh ra vi khuẩn, con người là người trực tiếp bị ảnh hưởng

Phá vỡ hệ sinh thái và ô nhiễm nguồn nước ngầm

Khi đất bị ô nhiễm, hệ sinh thái bị phá vỡ do vi sinh vật, giun đất, côn trùng và thực vật không thể sinh sống hoặc phát triển. Chất độc trong đất thẩm thấu xuống mạch nước ngầm, gây ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt và tưới tiêu, làm ảnh hưởng đến cả hệ động thực vật và sức khỏe con người.

Khi đất bị ô nhiễm, hệ sinh thái bị phá vỡ do vi sinh vật, giun đất

Thiệt hại nặng nề về kinh tế

Ô nhiễm môi trường đất gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng do mất khả năng canh tác, giảm năng suất nông nghiệp và chi phí xử lý đất ô nhiễm rất cao. Doanh nghiệp khó thu hút đầu tư vào vùng đất nhiễm độc, còn người dân phải gánh thêm chi phí y tế và mất nguồn thu nhập từ sản xuất. Một số khu vực còn bị cấm sử dụng đất kéo dài, gây đình trệ phát triển kinh tế địa phương.

Nguồn nước ngầm rất quan trọng cả về con người lẫn sinh thực vật

Nước ngầm nằm trong đất, các loại rác khi được chôn lấp không đúng quy định, sẽ ảnh ngấm trực tiếp vào dòng nước tự nhiên chúng ta sử dụng hằng ngày. Hãy xem thêm các nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước để biết thêm hậu quả và cách khắc phục sao cho hiệu quả.

Các giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường đất

Ô nhiễm đất không sẽ hưởng đến sức khỏe con người, tác động nghiêm trọng đến hệ sinh thái và khả năng sản xuất nông nghiệp. Việc phục hồi đất bị ô nhiễm cần thời gian dài và chi phí cao. Vì vậy, việc triển khai các giải pháp cụ thể, thiết thực và phù hợp với từng khu vực là điều cấp thiết. Dưới đây là những biện pháp có thể thực hiện ngay để giảm thiểu và khắc phục tình trạng ô nhiễm đất hiện nay:

Hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu và phân bón hóa học

• Khuyến khích sử dụng phân hữu cơ, vi sinh thay cho phân bón hóa học.
• Áp dụng mô hình canh tác hữu cơ, luân canh cây trồng để cải tạo đất.
• Tập huấn nông dân sử dụng đúng liều lượng và thời gian bón phân, phun thuốc.

Thuốc trừ sâu ảnh hưởng hưởng trực tiếp tới đấy và nước

Phục hồi rừng

• Trồng rừng tại các khu đất bị thoái hóa, nhiễm phèn hoặc ô nhiễm nhẹ.
• Bảo vệ rừng đầu nguồn để ngăn xói mòn và giữ ẩm cho đất.
• Kết hợp cây che phủ và cây cải tạo đất như muồng, keo, cây họ đậu.

Rừng là nơi cung cấp oxi cho con người, cần trồng rừng và phục hồi chúng

Xử lý chất thải rắn

• Phân loại rác tại nguồn để giảm lượng rác thải chôn lấp ra môi trường.
• Xây dựng khu xử lý rác tập trung đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, hạn chế rò rỉ ra đất.
• Siết chặt quản lý các điểm thu gom, bãi rác tự phát và cơ sở tái chế trái phép.

Chất rắn rất khó để phân huỷ, nên cần xử lý chất rán đúng cách

Phục hồi và tái chế vật liệu

• Thu gom, phân loại và tái chế phế liệu (kim loại, nhựa, cao su…) đúng quy trình.
• Áp dụng công nghệ xử lý đất nhiễm kim loại nặng, dầu mỡ bằng biện pháp sinh học hoặc vật lý.
• Khuyến khích các doanh nghiệp thu mua phế liệu hoạt động có kiểm soát, giảm lượng vật liệu tồn đọng trong môi trường.

Phục hồi và tái chế những vật liệu còn sử đụng vừa tiết kiệm chi phí vừa hạn chế rác thải

Phế Liệu Phát Lộc - Chung tay giảm gánh nặng cho môi trường đất

Ô nhiễm môi trường đất một phần xuất phát từ việc chất thải rắn, đặc biệt là phế liệu công nghiệp và sinh hoạt, không được thu gom, xử lý đúng cách. Nhận thức được trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường, Phế Liệu Phát Lộc đã và đang đẩy mạnh hoạt động thu mua phế liệu trên toàn quốc nhằm giảm lượng rác thải tồn đọng, thúc đẩy tái chế và tái sử dụng tài nguyên, qua đó góp phần khắc phục tình trạng ô nhiễm đất từ gốc.

Các loại phế liệu Phát Lộc thu mua gồm:

• Thu mua phế liệu vải: Nhận thu mua vải vụn, vải cây, vải tồn kho từ xưởng may, khu công nghiệp, nhà máy sản xuất dệt may.
• Thu mua phế liệu đồng: Bao gồm đồng đỏ, đồng vàng, dây điện đồng, mạt đồng từ gia công cơ khí, điện dân dụng.
• Thu mua phế liệu sắt: Nhận sắt công trình, sắt xây dựng cũ, sắt vụn, sắt máy móc tháo dỡ.
• Thu mua phế liệu nhôm: Nhôm thanh, nhôm dẻo, nhôm định hình, nhôm vụn từ nhà máy sản xuất hoặc cơ sở gia công.
• Thu mua phế liệu inox: Các loại inox 201, 304, 316, phế phẩm từ ngành cơ khí, nhà bếp công nghiệp, sản xuất nội thất.

Phế liệu Sao Việt thu mua tất cả các loại phế liệu có thể tái chế được

Khu vực thu mua của phế liệu Phát Lộc trải rộng khắp dưới đây là một số khu vực điển hình:

• Thu mua phế liệu tại Đà Nẵng: Thu gom nhanh, hỗ trợ vận chuyển tận nơi cho cá nhân, doanh nghiệp.
• Thu mua phế liệu tại Huế giá cao: Định giá minh bạch, thu mua phế liệu với giá tốt, phục vụ các cơ sở sản xuất và dân dụng.
• Thu mua phế liệu tại Quảng Ngãi: Triển khai đội ngũ thu gom tại khu công nghiệp, xưởng cơ khí, công trình tháo dỡ.
• Thu mua phế liệu ở Quảng Trị: Linh hoạt thời gian, hỗ trợ dọn dẹp mặt bằng, thanh lý kho bãi nhanh chóng.

Với đội ngũ chuyên nghiệp, quy trình làm việc rõ ràng và mức giá cạnh tranh, phế liệu Phát Lộc mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho khách hàng, trực tiếp góp phần giảm áp lực rác thải lên môi trường đất. Hoạt động thu gom, phân loại và tái chế đúng chuẩn giúp hạn chế phế liệu tồn đọng lâu dài. Nếu bạn đang có phế liệu hãy liên hệ với chúng tôi bay giờ qua thông tin dưới đây:
Thông tin liên hệ: 

• Địa chỉ: Đường Số 9 Khu Công Nghiệp Hoà Khánh, Liên Chiểu, Đà Nẵng
• Hotline: 0978 208 456
• Email: info@muaphelieuphatloc.com
• Website: https://muaphelieuphatloc.com